Gołąbki babci Ali

A to dopiero… szkoda, że dziś nie 1 kwietnia czyli nie prima aprilis, bo cóż to znaczy „gołąbki babci Ali”??? to przecież moje gołąbki, a wyznacznik po to, żeby kiedyś, kiedyś /na razie nigdzie się nie wybieram!/ moje wnuczki mogły bez trudu znaleźć przepis na te moje gołąbki. Przepis jest taką reasumpcją całej mojej wiedzy o gołąbkach, zasłyszanej kiedyś od mojej Mamy, Ciotek i Babci w czasach, kiedy jeszcze gotowanie nie leżało w polu moich zainteresowań, ale od czasu do czasu jakaś informacja w tym temacie wpadała do ucha i jak się okazuje, niektóre z nich nawet przetrwały. Część tej zdobytej, a właściwie zasłyszanej wiedzy /bo wszak nie podsłuchanej/ już wykorzystałam przy innych gołąbkach, ale te, to będzie taki misz-masz, taki groch z kapustą, a farsz taki jaki robiła Babcia, z dodatkami jakie stosowała Ciocia, dosmaczany jak robiła to Mama /a może w innej kolejności?/… A może powinnam je nazwać gołąbki babci Pauliny, Frani i Ali? i jeszcze cioci Broni i Zosi?
E, za długa nazwa by z tego wyszła, więc będzie taki skrót myślowy… a cytując słowa piosenki Kazimierza Grześkowiaka – „… bo nieważne, czyje co je, ważne to je, co je moje”… czyli teraz są to moje gołąbki.

Składniki

1 główka białej kapusty /tym razem kapusta młoda/

Farsz:
400 g ryżu
100 g kaszy /jęczmienna lub gryczana biała/
500 g mięsa wieprzowego lub wieprzowo-wołowego
500 g kiełbasy np. podwawelskiej
250 g boczku
2 cebule
2 ząbki czosnku
smalec do usmażenia cebuli
sól, pieprz,
1-2 łyżeczki Vegety
maggi

Sos pomidorowy:
1 l soku pomidorowego /użyłam z kartonu/
1-2 łyżeczki koncentratu pomidorowego
sól, pieprz, szczypta cukru
papryka mielona słodka, ostra lub wędzona /u mnie wędzona/
majeranek lub zioła prowansalskie
2 łyżki mąki + pół szklanki zimnej wody – do zagęszczenia sosu

siekany koperek

Wykonanie

Kapustę sparzyć w osolonej wodzie,  z dodatkiem 2 łyżek oleju i 2 łyżek octu /wyciąć głąb, wkładać główkę kapusty do gotującej wody, obgotować, usuwać stopniowo liście już elastyczne/, następnie usunąć zgrubienia.

Kaszę i ryż ugotować /osobno/ na sypko, zgodnie z przepisem na opakowaniu /pamiętając, że bierzemy zawsze podwójną ilość wody osolonej w stosunku do ryżu/kaszy/. Zamiast soli, do gotowania można użyć Vegety.  Ostudzony ryż i kaszę przełożyć do dużej miski.

Cebulę drobno posiekać i usmażyć na złoty kolor na smalcu, dodając pod koniec drobno pokrojony boczek oraz czosnek. /tak, tak, zawsze smalec był używany do smażenia, a do tego sporo tego smalcu… jak mawiała Babcia – groch i kapusta lubią dobrze nasiąknąć smalcem, żeby oddać potem swój smak/.
Zawartość patelni przełożyć do ryżu.

Mięso zmielić, kiełbasę pokroić w drobniutką kosteczkę  lub też zmielić /wg mojej babci dodatek kiełbasy znacząco poprawiał smak gołąbków, a ja też tak uważam/. Na tej samej patelni, na której smażona była cebula z boczkiem przesmażyć teraz krótko mielone mięso i kiełbasę. Przełożyć do miski z ryżem. /Babcia mięso drobno kroiła i smażyła-dusiła, Mama już dawała pierw zmielone/

Połączyć wszystkie składniki farszu, doprawić do smaku solą, pieprzem i maggi.
Farsz nakładać na liście kapusty, zawijać jak to robiła moja Babcia, czyli zwinąć w rulon jak naleśnik, następnie każdy bok – zamiast zawijać – wcisnąć za pomocą kciuka do środka gołąbka. Babcia twierdziła, że ten sposób gwarantuje, że „gołąbki się nie rozwalą, nawet gdyby nimi rzucać”…kto miałby nimi rzucać? i po co? nie wiem, Babcia nie mówiła…bo to była tylko „przenośnia”

Dno szerokiego rondla wyłożyć pozostałymi liśćmi kapusty.
Zawinięte gołąbki przed pieczeniem obsmażyć z obu stron na oleju /gdy mam „lenia” czynność tą pomijam/, po czym układać je ciasno w rondlu, na wierzch dać w kilku miejscach po łyżeczce masła, wlać 1/2 szklanki przygotowanego sosu – jeszcze nie zagęszczonego, przykryć wierzch liściem i nałożyć pokrywkę. Zapiekać w piekarniku w temp. 150 st. C + włączony termoobieg ok. godziny, potem piekarnik wyłączyć.
Podawać gołąbki z sosem lub zostawić jeszcze /nawet na noc/ i podawać np. odsmażone /takie lubię najbardziej/.

Sos – składniki sosu zagotować, doprawić do smaku, odlać 1/2 szklanki do podlania gołąbków w trakcie zapiekania, resztę sosu zagęścić, zagotować, polewać gołąbki na talerzu, posypując zielonym koperkiem.

Młoda kapusta z kiełbasą zagęszczana kaszą manny

Przepis przeznaczony jest głównie na przygotowanie kapusty młodej, ale o tej porze nie jest dostępna, ja zaś nabyłam dość sporą główkę kapusty białej z myślą o przygotowaniu zupy – patrz Zupa kapuściana z kiełbasą   i musiałam jakoś zagospodarować znaczną część. Przypomniałam sobie o tej właśnie kapuście, którą niegdyś robiła moja ciocia /podobno to był sposób babci, ale moja Mama jakoś go nie stosowała i robiła kapustę inaczej, o tak: Młoda kapusta ze śmietaną /. Ciekawy jest tu przede wszystkim sposób zagęszczenie kapusty i myślę, że warto spróbować. Poza tym dodatek kiełbasy też ma swoje znaczenie dla smaku kapusty.

Składniki

1 młoda kapusta
100-150 g cienkiej, chudej kiełbasy
1 cebula średnia
1 liść laurowy
2 ziarnka ziela ang.
1 pęczek koperku
1 płaska łyżka vegety
2 płaskie łyżki cukru
2 łyżki octu
3 łyżki kaszy manny
1 szklanka wody
pieprz, sól – do smaku

Wykonanie

Kapustę poszatkować, dodać pokrojoną w kosteczkę kiełbasę i cebulę oraz liść laurowy, vegetę i połowę koperku. Do garnka z kapustą wlać 1 szklankę wody i dusić pod przykryciem 15-20 min. Dodać cukier i ocet. a także kaszę manny wymieszaną z pół szklanki wody, gotować jeszcze 5-10 min. /kasza ma się rozgotować, dzięki czemu zagęści całość/. Na koniec dodać resztę koperku.

 

 

 

Surówka z młodej kapusty z marchewką i jabłkiem

Jeszcze jedna surówka z młodej kapusty. Podałam ją do gulaszu – patrz Gulasz wieprzowo-warzywny
Polecam też dwie inneSurówka z młodej kapusty z papryką i Surówka z młodej kapusty z rzodkiewką.

Składniki

1/2 młodej białej kapusty /jeśli mała to dać całą główkę/
2 marchewki
2 jabłka np. papierówki
1 cebula biała lub czerwona
4-5 łyżek oleju /oliwy/
3-4  łyżki octu lub soku z cytryny
1-2 łyżki drobnego cukru
sól, pieprz – do smaku
pęczek koperku /zamiennie natka pietruszki, szczypiorek/

Wykonanie

Oczyszczoną kapustę umyć, osuszyć i drobno poszatkować /ja to robię przy pomocy malaksera/, troszkę posolić, wymieszać i odstawić na chwilkę.
Marchewkę obrać i zetrzeć na tarce na średnich oczkach.
Jabłka obrać i zetrzeć na dużych oczkach.
Cebulkę oczyścić i drobno posiekać.
Wszystko dodać do kapusty, wymieszać.
Wymieszać olej i ocet /sok z cytryny/ z cukrem, dodać do kapusty. Na koniec przyprawić solą i pieprzem oraz dodać posiekany koperek. Wymieszać, schłodzić dobrze i podawać.

Surówka z młodej kapusty z papryką

Pyszna, taka jak wiosna w pełnym rozkwicie… majowa, ukwiecona, kolorowa…
ale i tą wczesno-wiosenną pn. Surówka wiosenna z młodej kapusty też polecam.
surówka z mł kapusty z papryką (2)

Składniki

1/2 główki młodej kapusty
1/2 czerwonej papryki /dobrze gdyby część była żółta/
1 mała cebulka razem z częścią zieloną
2-3 łyżki oleju /oliwy/
1 łyżka octu lub soku z cytryny
1 łyżka drobnego cukru
sól, pieprz – do smaku
pęczek koperku
gulasz wieprzowy z sur z mł kap i papryki surówka jako dodatek do gulaszu

Wykonanie

Oczyszczoną kapustę umyć, osuszyć i drobno poszatkować /szatkownica, malakser/. Troszkę posolić, wymieszać ręką i odstawić na  chwilkę.
Cebulę oczyścić i drobno pokroić, dodać do kapusty, wymieszać. Dodać również paprykę pokrojoną w paseczki lub kosteczkę.
Wymieszać olej, ocet /sok z cytryny/ z cukrem, dodać do kapusty. Na koniec przyprawić solą i pieprzem oraz dodać posiekany koperek. Wymieszać, schłodzić dobrze i podawać.

Surówka wiosenna z młodej kapusty

Kapusta – głowa pusta… taka właśnie jest ta młodziutka kapustka… liście luźno ułożone na kształt zwiewnej sukienki na panience-wiosence, kolor intensywnie zielony, soczysty, w środku głowa jaśniejsza znacznie, no i prawie pusta.
Uwielbiam tego „kapuścianego podlotka” w każdej postaci. Oczywiście na pierwszym miejscu jest Młoda kapusta ze śmietaną, ale nie pogardzę też Młodą kapustą z pomidorami. Równie pyszna jest surówka z młodej kapusty, nie ogólnie z białej kapusty, bo tą można zrobić nawet w zimie, ale  właśnie z młodej… i to im będzie prostsza, tym będzie lepiej smakować. Moja propozycja jest zadziwiająco prosta i takoż smaczna.
surówka-z-młodej-kapusty-wiosenna

Składniki

1 mała główka młodej kapusty
1 mała cebulka razem z częścią zieloną
2-3 łyżki oleju /oliwy/
1 łyżka octu lub soku z cytryny
1 łyżka drobnego cukru
sól, pieprz – do smaku
pęczek koperku

Wykonanie

Oczyszczoną kapustę umyć, osuszyć i drobno poszatkować /szatkownica, malakser/. Troszkę posolić, wymieszać i odstawić na  chwilkę.
Cebulę oczyścić i drobno pokroić, dodać do kapusty, wymieszać.
Wymieszać olej, ocet /sok z cytryny/ z cukrem, dodać do kapusty. Na koniec przyprawić solą i pieprzem, po czym dodać posiekany koperek. Wymieszać, schłodzić dobrze i podawać.

W innej wersji można dodać 2 marchewki starte na średnich oczkach /wiórki/ oraz jabłko /grube oczka/.

Bigos z młodej kapusty

Smaczny bigosik z młodej kapusty, delikatny w smaku, pachnący świeżym koperkiem, po prostu mniam, mniam…
Kupiłam bardzo dużą głowę kapuchy, kilka dużych liści odłożyłam, zrobię kilka gołąbków w najbliższym czasie, resztę poszatkowałam i znowu z małej części zrobiłam kapustę z pomidorami, a z reszty…. bigosik.
bigos

Składniki    

średnia główka młodej kapusty
2 cebule
2 laski kiełbasy
3 łyżki koncentratu pomidorowego
1 łyżeczka musztardy
1 kostka rosołowa
1 łyżeczka kminku mielonego
1 łyżeczka papryki mielonej słodkiej
2-3 łyżeczki mielonych suszonych pomidorów /opcjonalnie/
1 spory pęczek koperku
cukier, sól, pieprz – do smaku
ew. troszkę vegety
2-3 łyżki masła
2-3 łyżki mąki

Wykonanie

Kapustę poszatkować,dać do garnka, podlać wodą /ok. 1 cm na dnie/ i podgotować. W międzyczasie cebulę pokroić w kostkę i dodać do kapusty. Dodać też kostkę rosołową, kminek i pieprz oraz część posiekanego pęczka koperku, wymieszać i dusić do czasu, aż kapusta będzie półmiękka i zmniejszy objętość.
Teraz do kapusty dodać kiełbasę pokrojoną w kostkę i dusić do całkowitego odparowania wody, następnie dodać koncentrat pomidorowy, cukier, ewentualnie sól i inne przyprawy, na końcu musztardę.
Z mąki i masła zrobić jasną zasmażkę,  dodać paprykę, krótko zasmażyć i dodać do bigosu, dodać resztę posiekanego koperku, wymieszać i zagotować /ok. 3 min./.

Uwagi:
– do potrawy można też dodać boczek, a ponadto paprykę czerwoną i ze 2 ziemniaki – będzie wtedy takie jednogarnkowe prawie danie
– można też proces przygotowania odwrócić tzn, w rondlu usmażyć kiełbasę  /i boczek/, potem dodać cebulę i razem podsmażyć, a następnie dodać poszatkowaną kapustę /paprykę i ziemniaki/, podlać wodą i dusić.

Młoda kapusta ze śmietaną

To sposób przyrządzenia kapusty, młodej kapusty, mojej Mamy.Oprócz wspaniałego smaku to dla mnie również smak dzieciństwa, smak domu rodzinnego, smak…. wiosny, wszak to kapusta „młoda”, wiosenna, pierwsza jaka wyrasta na polu, zwana „Janówką”, bo pojawia się w okolicach św. Jana, w czerwcu.
Och, jakże zawsze wyczekiwałam na tą kapustę, a kiedy już się pojawiała, nie mogliśmy się jej najeść.   Pamiętam, trzeba było gotować jej  duży gar, bo służyła nie tylko jako dodatek obiadowy, ale też jako samodzielne danie, jedzone bez umiaru zresztą, głównie przeze mnie.

Składniki

1 główka kapusty
ok.1/4 kostki masła(5 dag)
ok.1/2 l wody
Vegeta(płaska łyżeczka)
duży pęczek koperku zielonego
ok.1/2 szklanki śmietany+1 łyżka mąki
ewentualnie sól do smaku i troszkę soku z cytryny lub kwasku, a nawet octu

Wykonanie

Kapustę poszatkować /łącznie z głąbem – jest bogactwem witamin i bardzo miękki/, dodać masło, sól, troszkę Vegety i podlać wodą, aby ledwie przykrywała kapustę.Dusić do miękkości kapusty /15-20 min./ – nie może jednak być rozgotowana, rozciapana. Doprawić do smaku sokiem z cytryny, kwaskiem/ octem, zagęścić śmietaną z mąką, zagotować i doprawić do smaku solą i pieprzem. Wyłączyć gaz i dodać dużo posiekanego koperku /cały pęczek/.