Pierożki tomaszowskie

Tomaszów Lub. i okolice to moje strony rodzinne. Na pierożkach, rzec by można, zęby zjadłam, bo znam je od dzieciństwa i teraz też bywając u rodziny zawsze zajadamy się nimi /moja bratowa jest mistrzynią takich pierożków/, ale żeby nie było, że jemy je tylko podczas występów gościnnych….moje dzieci wymuszała też na mnie takie wypieki… no to i ja zaczęłam je piec w moim obecnym domu. Tradycja zatem jest podtrzymywana nadal, ale nie byłam dotąd świadoma, że moje /nasze/ ulubione pierożki mają nazwę „tomaszowskie” czy „roztoczańskie”… teraz już wiem.
Przyznać jednak muszę szczerze, że pierożki te znałam z różnymi farszami /patrz Pierożki drożdżowe pieczone – z różnym farszem/, ale ani z kaszą gryczaną i serem, ani z soczewicą chyba nigdy nie jadłam, a z pewnością nie robiłam.
Zatem skoro takie są znane i nazwane nawet „tomaszowskie”, to musiałam i ja je upiec.
A składniki farszu podaję za informacjami zamieszczonymi na stronie https://lubelski.pl/.

U mnie tym razem z kaszą gryczaną i serem. I szczerze? ja osobiście jestem zawiedziona ich smakiem… moje, dotąd mi znane i robione z kapustą kiszoną i kaszą są o niebo lepsze. Być może to moja wina, bo użyłam kaszy białej, może trzeba z kaszą gryczaną prażoną? kiedyś spróbuję.

Składniki:

Pół kg mąki
50 g drożdży
1 jajko
1 żółtko
szklanka ciepłego mleka
1/3 kostki roztopionego masła
szczypta soli
szczypta cukru

Wykonanie

Do miski dodaj drożdże, cukier, mleko i część mąki. Powstanie rozczyn, który należy zostawić dopóki drożdże nie zaczną pracować (rosnąć). Następnie dodaj resztę składników. Jajka rozmieszaj przed wlaniem do miski. Jeżeli będzie taka potrzeba dodaj trochę więcej mleka. Wyrabiaj ciasto tak długo, aż zacznie odchodzić od ręki. Przykryj je ściereczką i zostaw. Ciasto będzie wyrośnięte jak podwoi swoją objętość.

Farsz z kaszy gryczanej i sera białego:

1/2 kg kaszy gryczanej
200 g sera białego tłustego
1 cebulka
2 łyżki oleju

Ugotuj kaszę gryczaną, po ostygnięciu dodaj do niej zeszkloną cebulkę oraz biały ser. Wymieszaj wszystkie składniki, dopraw solą i pieprzem.

Farsz z soczewicy:

1/2 kg soczewicy zielonej
1 cebulka
3 ząbki czosnku
2 łyżki oleju

Soczewicę zalej wodą, żeby ją przykryło i gotuj do miękkości (rozpadnięcia się ziaren). Podczas gotowania dolewaj wodę, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Po ugotowaniu rozgnieć łyżką nie rozpadnięte jeszcze ziarna soczewicy, dodaj zeszkloną cebulkę i posiekany czosnek Dopraw solą i pieprzem do smaku.

Technika robienia pierożków jest dowolna. Chodzi o to, żeby kulka farszu znalazła się w cieście. Można wykrawać szklanką placuszki jak przy robieniu pierogów lub robić kulki i rozgniatać je w palcach. Ważne, żeby dokładnie sklejać brzegi, żeby pierożki nie pękały w pieczeniu.

Po uformowaniu pierożków smarujemy je rozmąconym jajkiem i posypujemy makiem lub sezamem, wedle uznania. Następnie wkładamy do piekarnika, w temp 170-180 st bez termoobiegu na złoty kolor /piekłam na środkowym poziomie 40 min./..

Pierożki drożdżowe pieczone na oleju – z ziemniakami i prażoną cebulką

Pierożki drożdżowe to wspomnienie mojego domu rodzinnego na Roztoczu, mojego dzieciństwa. Łezka w oku się kręci na samą myśl, jakie to były piękne i beztroskie lata.
Mama często piekła je przy okazji wypieku chleba, przeważnie były nadziane farszem kapuścianym, ale czasem były też z ziemniakami. Takie najbardziej smakowały świeżutko po upieczeniu, jeszcze gorące. Można było sobie poparzyć „ozorek”, ale co ta, parę razy się dmuchnęło w takiego pierożka i już nie był aż tak gorący.
Dziś postanowiłam upiec podobne pierożki, wprowadzając nieco moich innowacji, a mianowicie jako tłuszczu użyłam oleju rzepakowego, zaś do ziemniaków dodałam cebulkę prażoną /tą kupują już gotową, prażoną właśnie/.
Ciasto pięknie wyrastało i ładnie się formowało, a same pierożki… wyrosły nad podziw, bo formowałam je w dużo mniejszych rozmiarach. Ale i tak były pyszne, zwłaszcza takie jeszcze gorące.

z tej porcji wyszło mi 18 szt

Składniki

Ciasto drożdżowe

500 g mąki pszennej
250 ml ciepłej wody
25 g świeżych drożdży lub 7 g suszonych
1 łyżeczka cukru
1 łyżeczka soli
75 ml oleju

Farsz:

ok. 500-600 g ugotowanych ziemniaków
2 garści prażonej cebulki
1 ząbek czosnku
pieprz
sól

Wykonanie

W wodzie rozpuścić drożdże, dodać 2 łyżki mąki, 1 łyżeczkę cukru. Dokładnie wymieszać, przykryć i odstawić na 10 min, aby rozczyn ruszył.

W misie miksera połączyć ok. 3/4 mąki, sól i wyrośnięty rozczyn, wyrabiać przy użyciu haków. Kiedy składniki się połączą dodać olej i wyrabiać dalej, po pewnym czasie dodawać jeszcze stopniowo po 1 łyżce pozostałej mąki, tak aby ciasto ładnie się wyrabiało. Nie musi byż zużyta cała mąka, resztę wykorzystać przy formowaniu pierożków.

Wyrobione ciasto zwinąć w kulę i włożyć do misy posmarowanej olejem, przykryć i odstawić na ok. 1 godz.
W połowie wyrastania (po 30 min), ciasto lekko wyrobić bez wyjmowania z misy, znowu przykryć i odstawić do dalszego wyrastania.

W tym czasie przygotować farsz.
Ziemniaki ugotować, pognieść tłuczkiem, dodać do nich prażoną cebulę oraz przepuszczony przez praskę czosnek, doprawić sola i pieprzem i bardzo dokładnie wymieszać.

Wyrośnięte ciasto wyłożyć na oprószony mąką blat, wyrobić krótko. po czym podzielić na części, każdą rozwałkować /koło lub prostokąt/, wycinać kółka, nadziewać i zawijać pierożki.
Posmarować je rozmąconym jajkiem i chwilkę pozostawić do podrośnięcia /można od razu włożyć do zimnego piekarnika, podrosną w czasie jego nagrzewania się/.
Piec 20-30 min. na rumiano w temp. 150 st. C + termoobieg lub 170-180 st. bez termoobiegu.

Pierogi kruche pieczone z pieczarkami

Pierogi w sam raz do czerwonego barszczu na Wigilię, gdyby komuś nie chciało się lepić uszek, albo gdyby mu się uszka znudziły /hihihi, a są tacy?/, albo tak po prostu taki miał kaprys.

Składniki

2 szklanki mąki pszennej
1 jajko
10 dkg masła – stopione
1 łyżka kwaśnej śmietany
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki soli
1/2 łyżeczki cukru
spora szczypta kurkumy
1 białko – do smarowania przed pieczeniem

Farsz

300 g pieczarek
1 jajko
1 cebula
natka pietruszki
sól, pieprz, majeranek
1 łyżka masła


Wykonanie

Do miski dać wszystkie składniki ciasta, wymieszać je i zarobić ciasto. Włożyć je do lodówki na 30 min.W tym czasie przygotować farsz.
Oczyszczone pieczarki zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Cebulę również zetrzeć lub drobno posiekać.
Podsmażyć cebulę z pieczarkami na maśle przez ok. 10-15 min. do całkowitego odparowania płynu, po czym ostudzić.Następnie dodać jajko i posiekaną natkę i wymieszać. Gdyby farsz okazał się za rzadki dodać 1-2 łyżki bułki tartej. Doprawić do smaku solą, pieprzem i majerankiem.

Schłodzone ciasto rozwałkować na lekko omączonym blacie na grubość 4-5 mm, wycinać spore kółka. Na środku każdego kółka kłaść łyżeczkę farszu, sklejać dokładnie brzegi.
Ułożyć na blasze, posmarować białkiem i piec w nagrzanym do 180 st.C piekarniku przez ok. 20-25 min. /aż się zezłocą/. Ostudzone można zamrażać, a przed podaniem podgrzać w piekarniku.

Kruche pierożki pieczone II

Zbliżają się święta, więc i różne smakołyki planujemy przygotować, zwłaszcza na Wigilię.
Prac domowych, a zwłaszcza kuchennych jest wtedy mnóstwo, zatem każda rzecz, która może być zrobiona wcześniej, na „zaś”, jest mile widziana.
Do barszczu podaje się przede wszystkim uszka z grzybami, te można też przygotować wcześniej i zamrozić. Dla odmiany można jednak podać barszcz czerwony z różnego rodzaju pasztecikami, pierożkami itp.
Dziś proponuję takie właśnie pierożki krucho-drożdżowe, które można już upiec i z powodzeniem zamrozić.
Takie pierożki serwowałam już kiedyś do barszczu – patrz Kruche pierożki pieczone. Te dziś prezentowane są jednak z farszem /napotkanym w necie/, który mnie zaintrygował i zaciekawił bardzo. Farsz to kapusta kiszona i suszone pomidory, a te bardzo lubię.

Wykonałam więc pierożki, część zamroziłam i poczekają do świąt, a część została już skonsumowana.

Ciasto

250 g mąki pszennej
spora szczypta kurkumy (nada pierogom piękny żółty kolor)
100 g masła
1 łyżka smalcu
100 g kwaśnej śmietany 18%
20 g drożdży
1 żółtko
szczypta soli
1/2 łyżeczki cukru

Farsz

ok. 0,5 kg kapusty kiszonej
ok. 100 g suszonych pomidorów
przyprawy: pieprz czarny i ziołowy, majeranek, kminek mielony, papryka słodka
 

Wykonanie

Pierw przygotować farsz. Kapustę lekko odcisnąć, by nie była za kwaśna i ugotować, po czym odcisnąć, ostudzić, pokroić na drobniej.
Pomidory suszone pokroić w kostkę, dodać do kapusty, dodać przyprawy wg własnego smaku i dokładnie wymieszać. Na patelni rozgrzać 2-3 łyżki oleju od suszonych pomidorów i krótko przesmażyć kapustę, by smaki się połączyły, a ewentualny nadmiar płynu odparował, ostudzić.

Teraz przygotować ciasto.
Śmietanę lekko podgrzać, wkruszyć do niej drożdże i wymieszać, do całkowitego rozpuszczenia.
Mąkę przesiać do dużej misy, na środku zrobić dołek, wlać rozpuszczone w śmietanie drożdże, dodać żółtko, cukier, sól, kurkumę i masło pokrojone w kostkę. Zagnieść ciasto, odstawić w ciepłe miejsce na 30-40 min. by podrosło.

Teraz ciasto podzielić na części, każdą wałkować na lekko omączonym blacie na grubość 4-5 mm, wycinać spore kółka (ja wycinałam szklanką). Na środku każdego kółka kłaść łyżeczkę farszu, sklejać dokładnie brzegi i układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.
Następnie posmarować je rozkłóconym białkiem i piec w nagrzanym do 180 st.C piekarniku przez ok. 20-25 min. /aż się zezłocą/.

Ostudzone można zamrażać, a przed podaniem podgrzać w piekarniku.

Calzone

Wreszcie się doczekały realizacji, po długim oczekiwaniu w kolejce, oj długiej bardzo, prawie jak dawniej za… np. za mięsem.
W tym daniu najważniejsze jest ciasto, natomiast wypełnienie… wszystko można tam dać, począwszy od mięs czy różnych wędlin, poprzez warzywa, grzyby, farsze kapuściane, a czytałam gdzieś, że nawet dodatek plasterków jajka na twardo do farszu bardzo urozmaica i wzbogaca smak pierożków. Zatem całkowita dowolność co do nadzienia.
Dziś podane w towarzystwie czerwonego barszczu.

 

Ciasto

3 szklanki mąki pszennej /ok. 450-500 g/
1 łyżeczka soli
30 g drożdży świeżych lub 1 paczuszka suchych /7g/
1 łyżeczka cukru
250 ml ciepłego mleka lub wody lub mieszanki pół na pół
2 łyżki oliwy lub oleju

Farsz

można dowolnie komponować – co lubimy i mamy w lodówce;
u mnie tym razem:
200 g szynki /zamiennie kiełbasa, boczek, salami/
3 czerwone cebule /średnie/
250 g pieczarek
1 papryka czerwona lub kolorowa
4 łyżeczki koncentratu pomidorowego /na każdy placek 1 łyżeczka/
ok. 150 g sera żółtego
przyprawy – sól, pieprz, czosnek, bazylia, oregano


Wykonanie

Mąkę przesiać do miski, dodać sól.
W letniej wodzie lub mleku rozpuścić cukier i drożdże, po czym po chwili wlać to do przesianej mąki, dodać olej/oliwę i zagnieść ciasto. Przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia /powinno co najmniej podwoić objętość/.

W tym czasie przygotować farsz.
Pieczarki pokroić w plasterki, wrzucić na suchą patelnię, odparować płyn, po czym dodać troszkę oleju, a kiedy już się rozgrzeje dodać cebulę pokrojoną w cieniutkie krążki i razem podsmażyć. Dodać paprykę pokrojoną w paseczki i jeszcze chwilę smażyć. Na końcu dodać szynkę pokrojoną w paski oraz przyprawy, wymieszać i odstawić do ostudzenia.

Wyrośnięte ciasto podzielić na 4 części /lub 6-8, zależy jak duże chcemy uzyskać pierożki/. Każdą z nich rozwałkować na koło o średnicy ok. 20 cm /lub mniejsze np. gdy podzielimy ciasto na 8 części, koła będą miały ok. 10 cm/. Jedną połowę każdego placka posmarować koncentratem pomidorowym, zostawiając ok. 1 cm od brzegu wolnego miejsca, na to nałożyć farsz i posypać startym serem. Brzegi ciasta posmarować wodą, zgiąć w połowie i skleić brzegi /jak zwykłe pierogi/.
Piec w piekarniku nagrzanym do 180 st. C ok.15-20 minut, aż się zrumieni /środkowy poziom grzanie góra-dół/..

Pierożki krucho-drożdżowe pieczone z kapustą i pieczarkami

Została mi po świętach zamknięta w słoju /zapasteryzowana uprzednio na sucho/ kapusta z pieczarkami. Postanowiłam zatem wykorzystać ją jako farsz do nadziania pierożków. Ale będą to pierożki w cieście z dodatkiem drożdży i proszku do pieczenia… a tak dla odmiany… piekłam kiedyś rogaliki w takim właśnie cieście i były bardzo fajne, dlaczego zatem nie zrobić takiego ciasta również do pierożków z kapustą???
I powiem krótko – ten pomysł to strzał w 10! pierożki pyszne, mięciutkie i … trzeba je koniecznie upiec w takim cieście właśnie.


Składniki
/z tej porcji wyszło mi 34 szt./

Ciasto

350 g mąki pszennej /2 szklanki z czubkiem/ + 50 g do podsypywania
125 g dobrej margaryny lub masła
30 g świeżych drożdży
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki soli
2 łyżeczki cukru
2 żółtka
4 łyżki gęstej. kwaśnej śmietany

Farsz

0,5 kg kiszonej kapusty
0,5 kg pieczarek
2 cebule
2 łyżki oleju
sól, pieprz ziołowy, papryka słodka

1 białko – do posmarowania
mak, kminek, czarnuszka – do posypania

Wykonanie

W pierwszej kolejności przygotować farsz /można to zrobić nawet dzień wcześniej wieczorem/.
Kapustę ugotować, lekko odcisnąć, pokroić na drobniej.
Cebulę drobno posiekać, zeszklić na oleju, lekko soląc / to pozwoli jej zeszklić się bez zarumienienia/. Na osobnej patelni usmażyć pieczarki, pokrojone w kostkę. Smażyć do całkowitego odparowania wody, posolić i dobrze popieprzyć.
Teraz połączyć pieczarki z cebulą i kapustą i przesmażyć jeszcze razem, ewentualnie odparować, jeśli trzeba  jeszcze dosmaczyć, dodać słodką paprykę. Ostudzić.

Następnie przygotować ciasto.
Do miski robota/miksera wsypać mąkę, dodać sól, cukier i proszek do pieczenia, wymieszać, dodać pokruszone drożdże /rozetrzeć palcami z mąką/, miękką margarynę i przy użyciu spiralek/haków wszystko połączyć.
Teraz dodać żółtka i śmietanę i wyrobić miękkie, elastyczne ciasto. W razie potrzeby podsypać pod koniec wyrabiania mąką /tą odłożoną/.
Ciasto przykryć i odstawić do wyrośnięcia /15-20 minut/.

Podrośnięte ciasto podzielić na części, każdą rozwałkować /koło lub prostokąt/, wycinać kółka, nadziewać i zawijać pierożki.
Pierożki układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, posmarować rozmąconym białkiem, posypać wybraną posypką, chwilkę pozostawić do podrośnięcia /można od razu włożyć do zimnego piekarnika, podrosną w czasie jego nagrzewania się/.
Piec 20-25 min. na rumiano w temp. 150 st. C + termoobieg /lub 170-180 st. bez termoobiegu/.

Kruche pierożki pieczone

Mogą być dodatkiem do czerwonego barszczu np. wigilijnego, mogą stanowić samodzielną przekąskę /lub taką „pogryzkę” np. na podwieczorek/.
Można je zrobić wcześniej i zamrozić surowe, bądź też upiec i dopiero zamrozić.
Ja nie lubię natłoku zajęć w ostatnich godzinach poprzedzających Święta, zwłaszcza Wigilię, stąd bardzo odpowiada mi wszystko, co mogę przygotować znacznie wcześniej i np. zamrozić, a potem już tylko upiec, zapiec, odsmażyć lub podgrzać.

Te pierożki do takich „specjałów” właśnie należą,
a przepis wypatrzyłam tutaj
pierożki kruche pieczone

Składniki

340 g mąki pszennej
spora szczypta kurkumy (nada pierogom piękny żółty kolor)
1/2 łyżeczki soli
1/2 łyżeczki cukru
160 g zimnego masła
2 żółtka
3 łyżki gęstej śmietany 18%

Wykonanie
pierożki kruche pieczone

Posiekać mąkę z kurkumą, solą, cukrem i masłem /tak jak robimy ciasto kruche – ja to robię w malakserze/. Dodać żółtka i śmietanę i szybko zagnieć. Wstawić ciasto na 30 minut do lodówki.
Schłodzone ciasto rozwałkować na lekko omączonym blacie na grubość 4-5 mm, wycinać spore kółka (ja wycinałam szklanką). Na środku każdego kółka kłaść łyżeczkę farszu, sklejać dokładnie brzegi i ustawiać sklejeniem do góry na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Gdy są już przygotowane wszystkie pierogi (z tych proporcji wyszło mi 30 szt), wstawić je do lodówki jeszcze na 20-30 minut. Następnie posmarować je rozkłóconym białkiem i piec w nagrzanym do 180 st.C piekarniku przez ok. 20-25 min. /aż się zezłocą/. Ostudzone można zamrażać, a przed podaniem podgrzać w piekarniku.
pierożki kruche pieczone

Jeśli chcemy zamrozić surowe, robimy to zaraz po sklejeniu. Potem po rozmrożeniu dopiero smarujemy białkiem i pieczemy.

Farsz przygotować wg uznania – u mnie jak farsz do Pierogów z kapustą kiszoną i grzybami.
Na powyższą porcję ciasta wystarczy 1/2 porcji farszu z kapusty.